Sayın abonemiz,
4.7.2001 tarihli ve 631 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Mali ve Sosyal Haklarında Düzenlemeler İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 13.7.2001 tarihli ve 24461 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış, 12 nci maddesi 1.8.2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kararname uygulanmaya başladığı 2001 yılından itibaren çeşitli tarihlerde birçok değişikliğe daha uğramış ve Devlet memurları ile diğer kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarında bazı değişikliklere gidilmiştir. Bu kapsamda, 26.7.2024 tarihli ve 32613 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7521 sayılı Kanun’un 29 uncu maddesi ile 631 sayılı KHK’nın 12 nci maddesinde değişiklik yapılmıştır. Devlet memurları ve kamu görevlilerinin birden fazla yerden ücret almasının sınırlandırılmasına ilişkin söz konusu madde 1.1.2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kamusal görevler nedeniyle huzur hakkı, ücret, ikramiye gibi her ne ad altında olursa olsun bir ayda yapılabilecek ödemelerin toplam net tutarı, (108.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemez. İlgililere bu fıkrada belirtilen üst sınıra tabi ödemeler dışında, söz konusu görevler nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir ad altında ayni veya nakdi menfaat sağlanamaz.
Bu kapsamda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca Cumhurbaşkanlığı’ndan görüş talep edilmiştir. Bu kapsamda uygulama birliğinin sağlanması ile ilgili olarak İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü’nce anılan Bakanlığa verilen 26.12.2024 tarihli ve E.271093 sayılı görüş yazısında;
Konuya ilişkin olarak,
1. 5393 sayılı Belediye Kanununun 39 uncu maddesinin birinci fıkrasında belediye başkanı için, 49 uncu maddesinin yedinci fıkrasında belediye meclis üyesi olan belediye başkan yardımcısı için öngörülen ödeneğin bu görevlere karşılık olarak yapılan bir ödeme olduğu ve söz konusu görevleri 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesinde yer verilen kurul, komisyon, heyet, komite ile benzeri organ üyeliği gibi kapsamında değerlendirmeye de imkan bulunmadığı dikkate alındığında, 5393 sayılı Kanunun anılan maddeleri kapsamında yapılan ödemelerin 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12 nci maddesinin kapsamına girmediği,
2. Belediye meclis üyeleri (büyükşehir belediye meclis üyeleri dahil) bu unvandan dolayı 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesinin birinci fıkrası kapsamına girdiklerinden, belediye meclis üyelerine (meclis başkanı ve üyesi olan belediye başkanı ve başkan yardımcıları dahil) doğrudan bu görevin yürütülmesi kapsamında 5393 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca belediye meclis toplantılarına katılmaları karşılığında ödenmesi öngörülen huzur hakkı ödemelerinin 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12 nci maddesi kapsamında yer almadığı,
3. 5393 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesi kapsamında ihtisas komisyonu üyeliği, 25 inci maddesi kapsamında denetim komisyonu üyeliği, 36 ncı maddesi kapsamında encümen üyeliği ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 16 ncı maddesi kapsamında encümen üyeliği nedeniyle öngörülen ödemelerin 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12 nci maddesi kapsamında yer aldığı,
4. 5355 sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu’nun 22 nci maddesi kapsamında mahalli idare birliği meclisi, mahalli idare birliği ihtisas komisyonu ve mahalli idare birliği encümeni üyelikleri için ödenecek ücretler ile 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kurulu ve Görevleri Hakkında Kanunun 7 nci maddesi kapsamında yönetim kurulunun doğal üyesi olan genel müdür ve genel müdür yardımcılarına bu üyeliklerden dolayı öngörülen ödemelerin 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12 nci maddesi kapsamında olduğu,
5. 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12 nci maddesinin birinci fıkrasında kapsama giren kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen her statüdeki personel ile belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri ve il genel meclisi üyelerine il özel idareleri, belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin bağlı kuruluşları, kurdukları veya üye oldukları birlikler ile doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketlerdeki yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyeliği ile bunlara ait komisyon, heyet, komite ile benzeri organlardaki görevleri nedeniyle yapılan ödemelerin 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 12 nci maddesi kapsamında yer aldığı,
şeklinde değerlendirmelere yer verilmiştir.
108.000 x 1,012556 = 109.356,05 TL’dir.
Ücretle bağlantılı olarak;
1. Belediyelerin seçilmiş görevlileri, 631 sayılı KHK’nin 12 nci maddesi kapsamında üstlendikleri görevleri asli görevli oldukları kurumuna (belediye), göreve başladıkları tarihten itibaren en geç 15 gün içinde bildirmekle yükümlü olup, bu kapsamdaki görevlerin birden fazla olması halinde hangi görevin ücretini almak istediklerini de ayrıca beyan edecektir.
Bu kapsamda, bir belediyenin ilgili mevzuat hükümleri uyarınca sermayesine iştirak ettiği bir anonim şirkette yönetim kurulu üyesi, keza ortağı olduğu diğer bir limited şirkette yönetim kurulu üyesi olarak belediyeyi temsilen seçilen ve bu görevleri karşılığında ücret öngörülen seçilmiş bir görevliye, bu görevlendirmelerin 631 sayılı KHK’nin 12 nci maddesi kapsamında bulunması nedeniyle söz konusu iki görevden sadece biri için ödeme yapılabilecektir. Diğer görev için herhangi bir ödeme yapılmayacak ve bu tutar bütçeye gelir kaydedilecektir.
2. Anılan madde kapsamında yürütülen tüm görevler karşılığında ödenmesi öngörülen tutarların, ilgili kurum veya kuruluşlarca brüt tutar üzerinden gerekli vergi kesintileri yapılarak ilgilinin asli görevli bulunduğu belediye tarafından bildirilen bir tahsilat hesabına yatırılması gerektiğinden, personelin bağlı olduğu harcama birimi (aylık/ücret ödemesini yapan harcama birimi) ve harcama biriminin bağlı olduğu muhasebe biriminin tahsilat hesap bilgileri asli görevli olunan belediyelerce ilgili kurum veya kuruluşa bildirilecektir. Bu kapsamda, görevli olunan kurum veya kuruluşlarca, yürütülen görevler ilgililere doğrudan herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
3. 631/12 maddesi kapsamında yürütülen görevler karşılığında yapılması öngörülen ödemeler ücret hükümlerine göre vergilendirileceğinden, tahsilat hesabına yatırılmadan önce bu ödemeler mevzuatı uyarınca görevli olunan ilgili kurum veya kuruluşlarca brüt tutarları üzerinden gelir ve damga vergisi kesintisine tabi tutulacaktır. Bu kapsamda, görevli olunan kurum veya kuruluşlarca, tahsilat hesabına yatırılacak tutarların tamamından (üst limiti aşan tutarlar dahil), mevzuatı uyarınca gelir ve damga vergisi kesintisi yapılacaktır.
4. Tahsilat hesabına yatırılacak tutar; ödemeye esas ilgili mevzuatta söz konusu ödemeden herhangi bir vergi kesintisi yapılmayacağı yönünde bir hüküm bulunması halinde, vergi kesintisi yapılmaksızın, damga vergisi hariç vergi kesintisi yapılmayacağına yönelik bir hüküm bulunması halinde ise sadece damga vergisi kesintisi yapılmak suretiyle ilgili hesaba yatırılacaktır. Ödemeye esas ilgili mevzuatta ödemenin net tutar üzerinden yapılmasının öngörüldüğü durumlarda vergi kesintisi, net tatarın brüte iblağ edilmesi yoluyla yapılacaktır.
5. Yapılan vergi kesintisi sonrasında kalan tutarlar, ilgili kurum veya kuruluşlarca, kendilerine bildirilen tahsilat hesabına yatırılacaktır. Asli görevli olunan belediyelerce, ilgiliye beyan ettiği görev üzerine yapılacak ödeme dahil bu tutarlar ayrıca gelir veya damga vergisi kesintisine tabi tutulmayacaktır. 311 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin tek işveren olarak değerlendirilmesi" başlıklı 20 nci maddesinde yapılan açıklamalar uyarınca, asli görevli olunan kurum ile anılan maddeye tabi görev yürütülen ilgili kurum ve kuruluşların; ayrı işveren olarak kabul edildiği durumda söz konusu tutarlar ilgililere yapılacak aylık ve diğer ödemeler bakımından vergi matrahına dahil edilmeyecek, tek işveren olarak kabul edildiği durumda ise vergi matrahına dahil edilecektir.
6. Tahsilat hesabına yatırılan tutarlar, muhasebe birimi tarafından belirlenecek emanet hesabına alınacaktır.
7. İlgilinin ücretini almak üzere beyan ettiği göreve ilişkin emanet hesabında bulunan tutar üzerinden asli görevli olunan kurumca anılan maddede belirtilen esas ve sınırlara göre ödeme işlemi yapılacak; emanet hesabında kalan üst sınırı aşan tutarlar ile ilgililerin varsa anılan madde hükümlerine tabi diğer görevlerine bağlı tutarların tamamı genel bütçe kapsamındaki idarelerde genel bütçeye, diğer idarelerde ise ilgili kurum bütçesine gelir kaydedilecektir.
8. Asli görevli olunan kurumların hesabına yatırılan tutarlardan, kurum bütçesine gelir kaydedilen tutarlar, kurumlar vergisi mükellefi olanlarca kurum kazancına dahil edilerek kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.
9. 631/12 nci maddenin birinci fıkrasında geçen "her statüdeki kurum ve kuruluşun" ibaresinden, bu fıkrada sayılanların bulundukları kamu görevlerine ilişkin sıfat ve statüleri nedeniyle ilgili mevzuatı uyarınca belirtilen görevleri alabilecekleri her statüdeki kurum ve kuruluşların anlaşılması gerekmektedir.
10. İlgili mevzuatta 1.1.2025 tarihi itibarıyla 631 sayılı KHK’nin 12 nci maddesine aykırı olan hükümler dikkate alınmayacak ve anılan madde çerçevesinde işlem tesis edilecektir.
söz konusu personele özel veya kamu ayrımı gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim kurulu, denetim kurulu, danışma kurulu üyeliğinde ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda yaptıkları görevler karşılığında bir ay içinde azami de olsa 109.356,05 TL ödenmesi ve ödemenin bununla sınırlı tutulması gerektiği görüşündeyiz.
Belediyenin sermayesinin yüzde ellibir hissesini aşan şirketlerinde görev alan belediye başkanına Şirketin Yönetim Kurulu kararıyla bir ayda en fazla 108.000 x 1,012556 = 109.356,05 TL’yı geçmeyecek tutarda huzur hakkı ücreti verilebileceği görüşündeyiz.
